Om je gezondheid in balans te houden, moeten alle hormonen in je lichaam goed samenwerken. De schildklierhormonen spelen hierin een centrale rol: ze beïnvloeden je stofwisseling, energieniveau en algemene welzijn. In dit artikel ontdek je welke signalen kunnen wijzen op een disbalans in je schildklierfunctie. We leggen ook uit welke drie bloedonderzoeken — je schildklier bloedwaarden — essentieel zijn om te begrijpen hoe goed jouw schildklier werkt. Hoewel de schildklierwetenschap — ook wel thyreologie genoemd — een relatief jong vakgebied binnen de endocrinologie is, dateren de eerste vermeldingen van behandelingen al uit 1600 voor Christus. In oude Chinese geschriften werd toen het gebruik van gebrande zeewier beschreven als een middel tegen een vergrote schildklier, oftewel struma. Destijds werd deze zwelling echter nog niet direct in verband gebracht met de schildklier. Pas in 1656 gaf de Engelse arts Thomas Wharton de schildklier haar naam — een benaming die we vandaag de dag nog steeds gebruiken. Hoe schildklierhormonen jouw gezondheid beïnvloeden De schildklierhormonen zijn de dirigenten van je hormonale orkest. Ze beïnvloeden vrijwel elk systeem in je lichaam. Toch kampt naar schatting één op de tien mensen met een afwijking in de functie of structuur van de schildklier, wat kan leiden tot allerlei gezondheidsklachten. Daarom is het begrijpen van jouw schildklier bloedwaarden essentieel om tijdig in te grijpen en klachten te voorkomen. IN DIT ARTIKEL 1 Hoe schildklierhormonen jouw gezondheid beïnvloeden 2 Samenhang met andere hormonen 3 De rol van de hypofyse GERELATEERDE ARTIKELEN Toch gaat het hier enkel om mensen bij wie een schildklieraandoening al is vastgesteld. Volgens de American Thyroid Association blijft echter tot wel 60% van de mensen met een schildklierprobleem ongediagnosticeerd. En dat brengt risico’s met zich mee: onbehandelde aandoeningen kunnen leiden tot ernstige gezondheidsproblemen. Hoe beïnvloeden schildklierhormonen eigenlijk jouw lichaam? Hartfunctie Schildklierhormonen versterken het effect van catecholaminen — een groep hormonen die door de bijnieren wordt geproduceerd. Deze hormonen verhogen de gevoeligheid van je hart voor stimulatie via bèta-receptoren. Dat resulteert in een verhoogde hartslag, een groter slagvolume, verhoogde hartoutput en een krachtigere contractie. Mensen met hypothyreoïdie hebben bovendien vaak een verhoogd cholesterolgehalte en lopen een groter risico op hart- en vaatziekten. Thermoregulatie Schildklierhormonen spelen een sleutelrol in de temperatuurregeling van je lichaam. Bij een trage schildklierfunctie (hypothyreoïdie) hebben mensen vaak het gevoel dat ze het voortdurend koud hebben. Dit komt doordat het lichaam minder energie produceert, wat ook leidt tot een tragere hartslag, verminderde zuurstoftoevoer en een lager metabolisme. Stofwisseling Schildklierhormonen reguleren de snelheid van je basaalmetabolisme — hoeveel calorieën je in rust verbrandt. Vermoeidheid, gewichtstoename en een trage spijsvertering zijn dan ook veelvoorkomende signalen van hypothyreoïdie. Gemiddeld kan een trage schildklierfunctie leiden tot een gewichtstoename van 5 tot 15 kilo. Een groot deel van dit gewicht is echter vocht en zout. Daarnaast kan een traag werkende schildklier zorgen voor constipatie, geheugenproblemen en een gevoel van traagheid of mist in je hoofd. Een overactieve schildklier (hyperthyreoïdie) daarentegen heeft juist het tegenovergestelde effect: gewichtsverlies ondanks een goede eetlust, een constant gevoel van warmte, frequente stoelgang, nervositeit en hartkloppingen. Schildklierhormonen beïnvloeden ook de afbraak van vetten, eiwitten en koolhydraten, en ondersteunen de eiwitsynthese. Daarom is het regelmatig controleren van jouw schildklier bloedwaarden essentieel om tijdig afwijkingen op te sporen en jouw algehele gezondheid in balans te houden. Waarom Healsens gebruiken? Healsens — een slimme aanpak voor een langer leven Gebruik technologie om uw gezondheid te optimaliseren: biomarkers, risicobeoordeling en gepersonaliseerde aanbevelingen—alles in één oplossing. 🔗 Download Healsens en neem vandaag nog de controle over uw gezondheid. Samenhang met andere hormonen De werking van de schildklier staat niet op zichzelf — er is een nauwe wisselwerking tussen schildklierhormonen en andere hormonale systemen in het lichaam. Een verstoring van je schildklierfunctie kan bijvoorbeeld ook je bijnieren negatief beïnvloeden. Bij bepaalde auto-immuunziekten worden zowel de schildklier als de bijnierschors aangetast, wat kan leiden tot een gecombineerde hormonale disbalans. Ook je geslachtshormonen zijn afhankelijk van een goed functionerende schildklier. Bij mannen kan zowel hypo- als hyperthyreoïdie leiden tot seksuele disfuncties, waaronder erectiestoornissen (ED). Het goede nieuws is dat behandeling van een schildklieraandoening dit probleem vaak gedeeltelijk kan omkeren. Bij vrouwen beïnvloedt het schildklierhormoon onder meer de vruchtbaarheid, ovulatie en menstruatie. Daarom is het zo belangrijk om jouw schildklier bloedwaarden te laten controleren, zelfs als je geen duidelijke symptomen ervaart. De drie belangrijkste schildkliertests: TSH, vrij T3 en vrij T4 Er zijn drie bloedtesten die cruciaal zijn voor het beoordelen van jouw schildklier bloedwaarden: TSH, vrij T3 en vrij T4. Deze analyses helpen bij het vroegtijdig opsporen van afwijkingen en kunnen gemakkelijk worden opgenomen in jouw preventieve gezondheidscheck. TSH (thyreoïd-stimulerend hormoon) TSH staat voor ‘thyreoïd-stimulerend hormoon’ en is het hormoon dat jouw schildklier aanstuurt om schildklierhormonen aan te maken. Het wordt geproduceerd in de hypofyse en geldt als de primaire marker voor het functioneren van de schildklier. De TSH-test is meestal de eerste stap bij het vermoeden van een schildklieraandoening. Volgens de American Thyroid Association ligt het normale TSH-bereik tussen 0,4 en 4,0 mIU/L, hoewel deze grenzen per laboratorium kunnen variëren, met soms een bovengrens tot 5.0. Als jouw TSH-waarde boven dit bereik ligt, is er waarschijnlijk sprake van een traag werkende schildklier (hypothyreoïdie). Sommige onderzoekers pleiten echter voor een nauwer bereik van 0,45 tot 2,5 mIU/L, omdat zelfs waarden binnen de hogere normaalgrens geassocieerd worden met een verhoogd risico op het ontwikkelen van manifeste hypothyreoïdie. Een verhoogde TSH-waarde wijst erop dat je schildklier niet voldoende hormonen aanmaakt — een toestand die we kennen als hypothyreoïdie. Een lage TSH-waarde betekent het tegenovergestelde: je schildklier produceert te veel hormonen, wat hyperthyreoïdie wordt genoemd. Hyperthyreoïdie wordt vaak veroorzaakt door de ziekte van Graves, een auto-immuunziekte waarbij het immuunsysteem de schildklier aanvalt. Ook een te hoge jodiuminname kan de oorzaak zijn van een overactieve schildklier. T3 (trijodothyronine) en T4 (thyroxine) T3 en T4 zijn de twee belangrijkste schildklierhormonen die door de schildklier worden geproduceerd. De schildklier scheidt voornamelijk T4 af, terwijl T3 slechts in kleine hoeveelheden wordt aangemaakt. Toch is T3 drie- tot viermaal actiever dan T4. Beide hormonen zijn essentieel voor jouw stofwisseling en